عملیات «نجات سهام» آغاز شد

به گزارش صدای بورس، بیمه کردن سهام در اصل "اوراق اختیار فروش تبعی" بود . یعنی سهامدار عمده اوراق را می‌فروشد و خریدار آن، در صورت پایین‌تر آمدن قیمت سهم، ‌زیانش جبران می‌شود، به عبارت ساده با کمک این ابزار  نوسانات و زیان سهام بیمه می‌شود. در طرح بیمه سهام،‌ خریداران ضمن آنکه از کسب حداقل سود معادل اوراق مشارکت اطمینان پیدا می‌کنند، می‌توانند به کسب سودهای بیشتر ناشی از افزایش قیمت سهام در آینده نیز امیدوار باشند.  البته اجرای این طرح پس از 8 سال و به رغم موفقیت نه چندان  زیادش که در شرایط کنونی با افت شاخص بر سر زبان‌ها افتاده  با چالش هایی همچون ناآگاهی از کارکرد این اوراق، بی اعتمادی به انجام تعهدات در سررسید، عدم توجه به ریسک سهامدار خرد و شائبه یک طرفه بودن معاملات اوراق تبعی دست به گریبان است. موضوعاتی که در همان زمان  ابتدای اجرای این پروژه  به فراموشی سپرده شد حالا قرار است مجدد تکرارشود.

نبود کارایی لازم و ضرورت نگاه بلند مدت
علیرضا تاج بر، عضو هیات مدیره کارگزاری اقتصاد بیدار در خصوص انتشار اوراق تبعی گفت: انتشار اوراق تبعی پیش از این  نیز وجود داشت که در آن مقطع بازیگران اصلی  بازار شرکت‌های حقوقی و سهامداران عمده بودند. اما در حال حاضر بازیگران عمده بازار سهامدار حقیقی و نوسهامدارانی هستند که در چند وقت اخیر وارد بازار شده اند و دیگر همانند قبل نیست که سهامداران عمده بتوانند نقش کاملی را در بازار ایجاد کرده و تغییر روند بدهند.

عضود هیات مدیره کارگزاری اقتصاد بیدار افزود : اگرچه در حال حاضر، انتشار اوراق تبعی به عنوان یک ابزار مالی لازمه بازار است و تا حدی اطمینان خاطر را برای سهامداران به وجود می‌آورد، اما در حال حاضر به رغم گذشته آثاری را که ازانتشار این اوراق نام می برند   وجود نخواهد داشت.البته بیشترین اثری که در شرایط کنونی این اوراق  برای بازار سرمایه دارد، برگشت اعتماد مردم و پول های خرد به بازار سرمایه است .

تاج بر با اشاره به اینکه  ‌انتشار اوراق تبعی در کوتاه مدت اثر گذار نخواهد بودو در بلند مدت قیمت را برای سهم تضمین می‌کند،اظهار داشت : اگر ابزاری برای گروه خاصی از بازار جذاب شود یا از جذابیت بازار کاسته شود ، نمی تواند مانع رفتار هیجانی شود، بلکه مهم ترین مسئله ای که می تواند بر رفتار هیجانی مردم تاثیر گذار باشد  افزایش تجربه و فرهنگ سرمایه گذاری است .

وی تصریح کرد: فروش هیجانی همواره در بازار سرمایه وجود دارد و علت آن را باید در مالی رفتاری جستجو کرد، مردم به دلیل انتظارات بالا و فرهنگ‌سازی نادرست به سمت صف فروش های هیجانی هجوم می برند.

تضمین حداقل سود
علی خوش طینت، مدیرعامل شرکت مشاورسرمایه‌گذاری تامین سرمایه نوین ، با اشاره به وجود اوراق تبعی و آزمون آن در سال 92 گفت: یکی از ابزارهایی که حقوقی ها می توانند برای حمایت از سهم خود از آن بهره بگیرند، ‌استفاده از اختیار فروش اوراق تبعی است.

خوش طینت یادآور شد: در سال 92 که در شرایط ریزشی شدید بازار قرار داشتیم ، اختیار فروش اوراق تبعی تحت عنوان بیمه سهام به بازار معرفی شد. البته با وجود آنکه در آن زمان وجود برخی ابزار ها در بازار سرمایه  شناخته شده نبود، اما بیمه سهام توانست کمک خوبی در راستای اطمینان بخشی به فعالان بازار کند.

مدیرعامل مشاورسرمایه‌گذاری تامین سرمایه نوین با اشاره به اینکه در حال حاضر برای حمایت سهامداران عمده از سهام چندین ابزار وجود دارد تا بتوانند به سهامداران جز و حقیقی اطمینان نسبی دهند که سهام آنان ارزنده است افزود: در حال حاضر، اختیار فروش تبعی توسط حقوقی ها، با بازدهی بیش از نرخ بدون ریسک و عمدتا با سود سالانه 18 درصد  در بازار منتشر می شود که به سهامداران اطمینان می دهد که اگر بازدهی سهم منفی باشد نیز به حداقل بازده  اصلی خود از طریف اعمال اختیار فروش دست می یابند و در اصل کف بازدهی را تضمین می کند.

خوش طینت معتقد است: اگر با دید سرمایه گذاری بلند مدت ،‌یکساله به ، اختیار فروش تبعی نگاه شود ، حداقل بازدهی از 18 درصد کم تر نخواهد بود و در عین حال فرصت فروش سهم همراه با افزایش قیمت سهم نیز به وجود می آید .

وی اختیار فروش اوراق تبعی را ابزار بسیار مناسبی برای سهم های بنیادی دانست و ادامه داد: در کنار اختیار فروش تبعی می توان به  سهام خزانه نیز اشاره کرد ، سهام خزانه نیز به نوعی کارآمد است و  توسط خود شرکتها انجام می شود و نشانی از ارزندگی سهم در قیمت های جاری دارد.

مدیرعامل مشاورسرمایه‌گذاری تامین سرمایه نوین اظهار داشت :  ابزار اختیار فروش تبعی برای سهاماران حقیقی بسیار اطمینان بخش تر و کارآمد تر است زیرا کف بازدهی را تضمین می کند.همچنین اگر سهامدار حقیقی ریسک گریز باشد و بخواهد مقایسه ای انجام دهد به طور یقین  سهام با اختیار فروش اوراق تبعی را انتخاب می کند . البته اختیار فروش تبعی توسط سهامدار عمده منتشر می شود و طی آن سهامدار عمده ، از طریق انتشار اوراق اختیار فروش تبعی ، حداقل نرخ سود تصویب شده را برای سرمایه گذاران تضمین می کند .

راهکاری موقت برای تخلیه هیجان
رسول رحیم نیا ، مدیر صندوق تامین سرمایه بانک ملت فلسفه انتشار اختیارفروش تبعی را نکته ای قابل تامل دانست و افزود:  فلسفه انتشار این اوراق در اصل بعد روانی دارد، و سهامدار عمده مطمئن است که سها مش در بازه مشخص شده که برای انتشار اوراق تعیین شده است، نرخ سود تعیین شده را پوشش می دهد.  در این حالت خیال سرمایه گذار نیز راحت خواهد بود که سهامدار عمده به سهم خود اعتقاد دارد و مطمئن است طی مدت زمانی که در قرارداد اعلام شده به سهم خود دست می یابد.

مدیر صندوق تامین سرمایه بانک ملت یکی از دیگر نکات مثبت طرح مذکور را جلوگیری ازتشکیل صف فروش های هیجانی دانست و افزود: وقتی شما دارنده سهم هستید و اختیار فروش تبعی سهم را خریداری می کنید در اصل خیالتان راحت است که 6 ماه بعد نه تنها قیمت سهم شما کاهش نیافته بلکه به یک سود حداقلی نیز رسیده اید.

رحیم نیا ریسک ممکن برای این اوراق تبعی را این چنین ارزیابی کرد : تنها ریسکی که در این باره ممکن است برای سرمایه گذار وجود داشته باشد، ادامه دار بودن ریزش بازار است که البته ریسک زیادی محسوب نمی شود. زیرادر مدلی که سهامدار عمده تعیین کرده است، سهم را نمی دهد در نهایت ما به التفاوت یعنی سود هیئت مدیره را هم از دست نمی دهد.

همچنین  بدبینانه ترین حالت ریسکی که برای اوراق مذکور وجود دراد این است که معادل قیمت روز با قیمت تعهدی آن را باید به سرمایه گذاران پرداخت کند.

وی ادامه داد: با توجه به انتظارات تورمی که از شرایط اقتصادی کشور و نرخ روبه رشد دلار داریم ،بعید می دانم سهامدار عمده دچار حداقل ریسک شود. البته اگر در شرایط کنونی همه فعالان بازار با هم متحد شوند می توانند جلوی روند فروش هیجانی را بگیرند .

رحیم نیا به یاداوری جریانات دهه 80 و ریزش های سال 92 اشاره کرد و افزود: اختیار فروش اوراق تبعی، در دهه 80 و در سال 92 که ریزش بازار وجود داشت نیز انجام شد و استقبال خوبی از جانب بازار به همراه داشت .

 مدیر صندوق تامین سرمایه بانک ملت گفت : تجربه نشان می دهد، در این چند سالی که اختیار فروش اوراق تبعی انجام شده ، سهم  دچار نوسان نشده است اما در هر صورت در بلند مدت نمی توان با روند بازار جنگید و در مقابل ریزش سهم ایستاد. البته اختیار فروش تبعی از فروش هیجانی سهم جلوگیری می کند.همچنین در چند هفته اخیر  که بازار دچار فروش هیجانی شد یکی از راه های تخلیه هیجان، انتشار اوراق اختیار فروش تبعی است.

فاطمه مشایخی
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره 370